De helper van de zeehelden

Deze week staat in het teken van een boek waarvan een lezer van dit blog zei dat het een van zijn jeugdhelden was. Een boek dat ook wel zou hebben gepast bij de documentairereeks De Gouden Eeuw van de NTR/VPRO. En die aansluit bij het thema Gouden tijden, zwarte bladzijden van de voorbije Boekenweek.

Dat boek verscheen in 1908 en werd geschreven door Johan H. Been. Kenners weten nu wel over welk boek ik het heb. En anders kun je nog naar het rechterplaatje in de header kijken. ik wil het namelijk deze week gaan hebben over Paddeltje; de scheepsjongen van Michiel de Ruijter.

Ik ken het boek alleen nog van naam, maar het behoort volgens Wikipedia tot de klassiekers in de Nederlandse jeugdliteratuur. Verder heb ik ook nog niet gekeken. Omdat ik het boek nog niet ken wil ik het verder deze week onbevangen gaan lezen en in dit blog verslag gaan doen van mijn leeservaring.

Je kunt trouwens, mocht je dat willen, ook zelf meelezen. Paddeltje is namelijk te lezen via de digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren.  Het is een ouderwets dik boek, dus ik ga er de komende dagen eens goed voor zitten met de PDF op mijn e-reader.

Misschien is dit wel een boek wat indertijd premier Balkenende inspireerde tot zijn beroemde – of moet ik zeggen beruchte – opmerking over de V.O.C.-mentaliteit. Hoe het ook zij, ik ben nieuwsgierig naar Paddeltje. Naar het beeld dat van de Gouden Eeuw wordt geschetst. Die eeuw ken is eigenlijk alleen van de geschiedenisboeken. (Jeugd)literatuur over geschiedenis gaat tegenwoordig bijna alleen nog maar over de Tweede Wereldoorlog. Logisch, want dat is het meest ingrijpende wat er in de 20e eeuw is gebeurd. Voor 1940 hadden historische romans vooral thema’s over de Gouden Eeuw, precies zoals in Paddeltje het geval is.

Dat roept de vraag op in hoeverre de themawissel gevolgen heeft voor de manier waarop het verhaal verteld wordt. Of is er sprake van een universele vertelwijze? En verschilt de kijk op geschiedenis van begin 20e met die van begin 19e eeuw.

Kortom, genoeg vragen om de komende dagen mee aan de slag te gaan. Eerst maar eens aan het boek beginnen.


Dit is het eerste deel in een reeks over Paddeltje van Johan H. Been.