De Kameleon: auteurs en series

Tot slot van dit vierluik over de Kameleon kijk ik nog even kort naar de serie en de auteur. In de titel van deze blogpost heb ik meervoud gebruikt om dat de serie na het overlijden van auteur H. de Roos in 1991 voortgezet is door andere auteurs en er zelfs een spin-off kwam van de reeks.

Hotze de Roos

De reeks is bedacht door Hotze de Roos (1909-1991). Hij schreef het eerste deel in 1948. Hij wilde het boek de titel Sietse en Hielke, de belhamels van de dorpssmid geven. Op aandringen van Uitgeverij Kluitman werd dat De schippers van de kameleon.

Hotze de Roos was een Friese timmerman die als als gevolg van de crisis in de jaren dertig van de vorige eeuw in het Noord-Hollandse Krommenie kwam te wonen en werken. Van beroep was hij timmerman en schrijven aan nieuwe delen van de Kameleon deed hij in het weekend. Zijn werk speelde echter wel een belangrijke rol bij het tot stand komen van de boeken. Hij had namelijk altijd een opschrijfboekje bij zich en als een van zijn collega’s een grap maakte, schreef hij die gauw op. Op die manier kwam hij aan veel grappen van Gerben Zonderland. Volgens Paul Steenhuis, die het boek Helden zonder zee schreef over de Kameleon-serie en haar auteur, liet Hotze de Roos Gerben Zonderland in een later deel van de reeks trouwen waarna hij veel minder prominent in de boeken voorkwam. Dit zou alles te maken hebben met het feit dat hij De Roos na zijn pensionering niet meer lukte om voldoende grappen te bedenken voor Gerben. In totaal schreef Hotze de Roos zestig verhalen in de Kameleon-reeks. Het laatste verhaal van zijn hand was De Kameleon maakt het helemaal, dat in 1991 verscheen.

Andere auteurs

Na het overlijden van H. de Roos verschenen er drie delen geschreven door P. de Roos. Dit bleek het pseudoniem te zijn van Piero Stanco, de directeur van Uitgeverij Kluitman Alkmaar, die de boeken publiceerde. Ook heeft hij een aantal boeken van H. de Roos herschreven om het taalgebruik wat eigentijdser te maken. Bij veel fans riep dit echter weerstand op en men besloot snel de boeken weer in hun oorspronkelijke vorm uit te geven, in de reeks Klassieke uitvoering.

Daarnaast zijn nog drie deeltjes geschreven door Fred Diks (schrijver van de reeks Koen Kampioen)  en door twee door Joost Nauta (onder het pseudoniem van J. de Roos).

De Kameleon junior

Voor een iets jonger publiek dan de oorspronkelijke Kameleon-reeks schreef Fred Diks tot nu toe acht delen in de reeks De Kameleon junior.

Illustratoren

De bekendste illustrator van de Kameleon-serie is natuurlijk Gerard van Straaten. (1924-2011). De oorspronkelijke illustraties van deel 1 zijn echter van de hand van Pol Dom, deel 2 en 3 werden geïllustreerd door Herman Giessen, waarna Van Straaten het stokje overnam en deel 4 t/m 59 illustreerde. De eerder beschreven vernieuwingspoging leidde voor de laatste drie deeltjes tot een nieuwe illustrator: Ruud Hameeteman. Hij verving ook illustraties van Van Straaten in sommige boeken. In de Klassieke uitvoering staan echter weer de illustraties van Van Straaten.

De Kameleon junior-serie ten slotte wordt geïllustreerd door Harman van Straaten, een neef van Gerard.

Meer lezen?

De Kameleon-reeks is nog steeds in druk – hoewel vaak als printing-on-demand en iets duurder – dus mocht je nieuwsgierig zijn geworden dan hoef je niet per se antiquarische boekenmarkten af te struinen, waar ze overigens ook nog goed te vinden zijn, hetgeen niet verwonderlijk is omdat er volgens de uitgever in totaal meer dan 13.miljoen exemplaren zijn verkocht.

Een deel van de info in deze blogpost zijn herinneringen aan het lezen van het al genoemde Helden zonder zee van Paul Steenhuis uit 1998.

ENCYCLOPAEDIA CHAMAELEONIANA Alle boeken, personen en nog veel meer over de  63 boek van H. en P. de Roos.

Wat vonden jullie nu van de Kameleon?

Ik ben natuurlijk razend benieuwd wat jullie van deze serie vinden. Laat vooral hieronder een reactie achter.


Dit is het slot van een vierluik over de Kameleon-reeks van Hotze de Roos.