Johns’ helden (1): Biggles

Intro

Captain W.E. Johns schreef in totaal ongeveer 165 boeken en zijn werk verscheen in liefst 24 landen. Na Enid Blyton was hij de best verkopende Britse jeugdboekenschrijver van zijn tijd. In 1964 stond de Biggles-reeks op de 29e plaats in de door de UNESCO opgestelde lijst van beste verkopende boeken ter wereld. De Biggles-serie was daarmee de best verkopende jeugdboekenserie ter wereld.

Maar wie was die Biggles nou eigenlijk?

Dat kun je natuurlijk het beste nalezen en de boeken die Captain Johns over hem schreef. In totaal zijn er dat liefst 97. De boeken zijn in Nederland vooral bekend geworden door de uitgaves van Het Spectrum, vanaf eind jaren ’50 van de vorige eeuw tot 1972 (met herdrukken tot 1976). In die reeks verschenen 91 Biggles-pockets in een eigen reeks nadat er eerder al 38 in de Prisma Juniores serie waren verschenen. Die 38 werden opnieuw uitgebracht in Biggles pocketserie. In totaal telde de 91-delige serie een oplage van 1,9 miljoen exemplaren. Deze pockets zijn allemaal nog te verkrijgen bij de International Biggles Association.

Maar nou heb je nog niet verteld wie die Biggles nou eigenlijk was

Vooruit dan: Biggles maakte zijn debuut als oorlogsvlieger tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zijn belevenissen verschenen voor het eerste in druk in het eerste nummer van Pouplar Flying, het blad waar zijn geestelijk vader hoofdredacteur was.The White Fokker heette dat verhaal uit april 1932. Samen met nog 16 verhalen vormt dit verhaal het Biggles-boek: The Camels coming, een boek door allerlei merkwaardige rechtenkwesties pas begin negentiger jaren is herdrukt en in 2010 door Vincent van Gerven, Roger Schenk en ondergetekende is vertaald.

In dat boek maakt de lezer ook kennis met Raymond, die altijd Biggles’ chef zal blijven. Ook zijn neef Algernon (Algy) Lacey maakt zijn opwachting in dit boek.

In de periode van het Interbellum zijn Biggles en Algy avonturiers en al snel voegt zich de jongeling Ginger Hebblethwaite bij ben. Dat gebeurt in Biggles ontvoerd IThe black peril).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog krijgt Biggles het verzoek een aantal ongeleide projectielen te gaan leiden in Spitfire parade (Biggles en zijn makkers). Dan voegt zich Lord Bertie Lissie bij hen.

Na de Tweede Wereldoorlog vormt het viertal de Luchtvaartpolitie van Scotland Yard en het is in die hoedanigheid dat ze verreweg de meeste avonturen beleven.

Biggles was dus twee keer oorlogsvliegenier, avonturier en detective. Heel in het kort. En o ja, hij had vanaf de Eerste Wereldoorlog in de persoon van Erich von Stalhein ook een aartsvijand (zie Biggles flies East Biggles als spion) met wie hij tijdens de Koude Oorlog vrede sloot (Biggles buries a hatchet / Biggles begraaft de strijdbijl).

Captain W.E. Johns en zijn creaties

De komende blogposts gaan over de schrijver in wie ik de meeste tijd heb gestoken. Ja, ik heb veel van zijn werk gelezen. Wat ik echter nog leuker vind is dat ik een (hopelijk groeiend) deel van zijn oeuvre heb mogen vertalen. Ik heb het dan natuurlijk over Captain W.E. Johns (189-1968). Hoewel, Captain was een rang die hij zichzelf toebedeelde. In werkelijkheid was zijn rang Flying Officer.

Captain W.E. Johns, zeg dat nog wat?

Mij zegt het veel. In de eerste plaats: Biggles, de piloot die halverwege de Eerste Wereldoorlog zijn debuut maakte, daarna avonturier en opnieuw oorlogsvlieger werd alvorens hij bij de Air Police tot ver in de jaren zestig de schrik van alle luchtvaartcriminelen werd. In vijftiger en zestiger in het Nederlands verschenen bij Het Spectrum in liefst 91 delen. In het Engels zelfs nog een aantal meer.

Biggles dus. Maar je zei: creaties?

Ja, want Johns schreef nog veel meer. Neem eens een kijkje op de site van de International Biggles Association. De BBC schreef ooit over leden van de I.B.A. dat ze er niet vreemd van zouden opkijken als sommige leden misschien dachten dat Biggles echt was. Dat weet ik niet, maar ik weet wel dat ik de I.B.A. een fantastische vereniging vind – en ja, ik ben lid, bestuurslid zelfs. Niet alleen stelde de vereniging mij in staat mijn collectie Biggles-pockets te completeren. Daarnaast mocht ik samen met de veel te jong gestorven voorzitter Marvel Wagenaar-Wilm mijn eerste Biggles-boeken vertalen, een reeks die we na haar dood hebben voortgezet.

Daarnaast geeft de vereniging 4 keer per jaar een Biggles News Magazine uit. Dat verschijnt al vanaf 1986 en de teller staat nu op nummer 144 (het blad verscheen jarenlang tweemaandelijks). Biggles News Magazine staat steeds weer vol interessante Johns, Biggles of gerelateerd nieuws. Ik schrijf zelf zelden voor BNM maar wil hier een compliment uitdelen aan hen die dat wel doen.

Maar nu ben ik dus afgedwaald.

Ik wilde gaan schrijven over welke andere helden Johns heeft geschreven. Dat zijn bijvoorbeeld:

  • Steeley (5 delen en een kort verhaal)
  • Worrals (11 delen en 3 korte verhalen)
  • Gimlet (10 delen en een kort verhaal)
  • Science fiction (10 delen).

Daarnaast nog een aantal op zichzelf staande jeugdboeken en een aantal fictiewerken voor volwassenen. Maar hij was ook een verwoed tuinier, zo blijkt uit een titel als The Passing Show (1937). En hij schreef 2 historische standaardwerken. Over luchtvaartgeschiedenis schreef hij Some milestones of aviation en over gedecoreerde piloten The Air V.C.’s. Beide boeken verschenen in 1935.

Het volledige overzicht van Johns’ Engelstalige werk is te vinden op de prachtiger site van Roger Harris: www.wejohns.com.

De komende zal ik eerst kort wast vertellen over Captain W.E. Johns en vervolgens wat over een aantal van zijn helden. En waarom dat en mijn medefans van de I.B.A. dat werk zo aanspreekt.